UZNANIE OJCOSTWA

Związki nieformalne w Polsce stają się codziennością, a co za tym idzie rodzi się w Polsce coraz więcej dzieci pozamałżeńskich.

W takiej sytuacji, jeżeli partner matki nie kwestionuje swojego ojcostwa, może udać się do Urzędu Stanu Cywilnego i przed Kierownikiem złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa. W tym samym czasie lub w ciągu trzech miesięcy matka dziecka musi potwierdzić, że ten mężczyzna jest rzeczywiście ojcem dziecka. Z przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa sporządzany jest protokół podpisywany przez rodziców dziecka i kierownika urzędu stanu cywilnego.

Oświadczenie o uznaniu ojcostwa można złożyć również:

• przed sądem opiekuńczym,

• przed konsulem, jeżeli oświadczenie jest składane za granicą, a jedno z rodziców jest obywatelem polskim,

• notariuszem, wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu albo gminy – wyjątkowo w razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu matki dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi.

Uznanie ojcostwa można nastąpić w stosunku do dziecka:

• poczętego, przed jego urodzeniem się (art. 75 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);

• urodzonego, do 18 roku życia (art. 76 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);

• zmarłego przed osiągnięciem pełnoletniości - w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność (art. 76 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Dziecka nie można uznać w sytuacji

• osiągnięcia przez dziecko pełnoletności (art. 76 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);

• przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania bądź odmowa ich przyjęcia przez innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula;

• wątpliwości co do pochodzenia dziecka (art. 73 § 3 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego);

• wszczęcia postępowania sądowego o ustalenie ojcostwa;

• nieposiadania pełnej zdolności do czynności prawnych przez osoby składające oświadczenia (art. 77 § 1 – 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Ustalenie uznania ojcostwa za bezskuteczne

Jeżeli mężczyzna, który uznał dziecko dowie się, że nie jest jego biologicznym ojcem może w terminie 6 miesięcy złożyć pozew o ustalenie uznania ojcostwa za bezskuteczne. Pozew taki może złożyć również matka dziecka. Po upływie tych 6 miesięcy uprawnienie takie przysługuje wyłącznie Prokuratorowi, ewentualnie dziecku w ciągu 3 lat od uzyskania pełnoletności.

Świadome złożenie nieprawdziwego oświadczenia woli

Jeżeli mężczyzna uznaje dziecko, wiedząc, że nie jest jego ojcem albo gdy matka dziecka potwierdza ojcostwo mężczyzny, wiedząc, że ten nie jest ojcem, popełniają przestępstwo z art. 272 kk, a mianowicie wyłudzają poświadczenie nieprawdy w dokumencie poprzez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego. Jest to przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3.