Ostatnio w swojej praktyce spotkałam się z problem ustanowienia służebności przesyłu na rzecz Gminy, która jest właścicielem sieci wodociągowo – kanalizacyjnej, ale która sama nie prowadzi działalności przesyłowej, gdyż zleciła świadczenie tej usługi przedsiębiorstwu wodociągowo – kanalizacyjnemu.

Problem sprowadzał się do tego, że zgodnie z art. 305¹ Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 (tj. urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należące do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa) prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

W tym konkretnym stanie faktycznym właścicielem sieci była Gmina, ale nie korzystała z tej sieci, czyli nie prowadziła działalności przesyłowej.

Do Sądu Najwyższego wpłynęło pytanie prawne w bardzo podobnej sprawie:

Czy właściciel nieruchomości może żądać na podstawie art. 305[2] § 2 k.c. w związku z art. 305 [1] k.c. ustanowienia na rzecz gminy służebności przesyłu, polegającej na korzystaniu z nieruchomości obciążonej na potrzeby biegnącej przez nią sieci wodociągowej, jeżeli gmina jest właścicielem tej sieci, ale urządzenia, które służą do doprowadzania wody, wydzierżawiła spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, będącej przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym​

W uchwale z dnia 13 kwietnia 2017 r. (sygn. akt: III CZP 3/17) Sąd Najwyższy stwierdził:

Właściciel nieruchomości, na której znajduje się sieć wodociągowa, może żądać ustanowienia służebności przesyłu obciążającej tę nieruchomość na rzecz gminy będącej właścicielem tej sieci także wtedy, gdy gmina wydzierżawiła sieć przedsiębiorstwu wodociągowo - kanalizacyjnemu (art. 305[2] § 2 w związku z art. 305[1] k.c.).